Kwestie: Primair Onderwijs
In Nederland heeft ieder kind recht op en toegang tot onderwijs, maar hoe inclusief is dat onderwijs eigenlijk? Versterkt het systeem en dat wat ze leren ten volle het potentieel van kinderen, met name als het gaat om het aanbieden van een inclusieve en warme samenleving? Dat is waar deze kwestie over gaat. Lees de Quickscan. De waarnemend Ombudspersoon Toekomstige Generaties heeft onderzoek gedaan en is uiteindelijk tot een uitspraak gekomen, waarbij de impact van doen of nalaten nu op het welzijn van toekomstige generaties wordt onderzocht en beoordeeld.
Samenvatting van de kwestie
Onderwijs is een recht, voor ieder kind in Nederland. Ook ontwikkeling is een internationaal erkend kinderrecht. Vanuit meerdere kinderrechten zou je in één lange zin kunnen zeggen: kinderen hebben recht op onderwijs dat gericht is op de belangen, ontwikkeling en ontplooiing van het kind én op de voorbereiding van het kind op een verantwoord leven in een vrije samenleving en dit alles zonder discriminatie van welke aard ook.
Ministeries en instellingen doen hun best om het onderwijs voor onze kinderen zo goed mogelijk te maken. Docenten werken daar ook keihard aan. Maar klopt het systeem wel? Versterkt ons huidige onderwijssysteem werkelijk het potentieel van alle jongens én meisjes, biedt het gelijke kansen aan ieder kind, is het gericht op ontwikkeling en ontplooiing, is het inclusief en draagt het bij aan een inclusieve samenleving voor de huidige en toekomstige kinderen? Kinderen zouden vanuit dezelfde startpositie en perspectieven toegang moeten hebben tot basisonderwijs, vervolgopleiding en de plek in de samenleving die erna komt. Dat is nu helaas (nog) niet in het geval. Het gaat nu vaak al mis op de basisschool. Een voorbeeld daarvan is dat kinderen van laagopgeleide ouders in groep 8 vaker een lager advies krijgen voor de middelbare school dan de uitslag van hun Cito-eindtoets aangeeft. Kinderen van hoogopgeleide ouders krijgen daartegenover juist vaak een hoger advies dan hun eindtoets voor de basisschool. Een ander voorbeeld: meisjes en jongens verlaten de basisschool met een beperkt zelfbeeld en maken stereotype keuzes in vervolgopleidingen.
Onderzoeksvraag
Wat is het mooist mogelijke basisonderwijs qua kansengelijkheid dat wij alle kinderen van toekomstige generaties toewensen? Van een onvolledige situatie nu naar de mooist mogelijke en meest gewenste toekomst dus. Ter verduidelijking, Kansengelijkheid en inclusief onderwijs beogen: het kind de mogelijkheid bieden om eruit te halen wat er in zit; het ontwikkelen van de potentie, talenten en interesses van een kind. Kansengelijkheid beslaat vele terreinen in het leven van een kind; afkomst, geslacht, thuissituatie, woon- en sociale omgeving, gezondheid, veiligheid én onderwijs. Vanuit het onderwijs kunnen niet alle terreinen en problemen, maar wel een aanzienlijk deel daarvan worden opgelost.
Uitspraak
Ons huidige basisonderwijs systeem biedt onvoldoende gelijke kansen voor ieder kind. Om de rechten van ieder huidig en toekomstig kind op onderwijs en ontwikkeling te realiseren moet hier actie op worden ondernomen, zodat het basisonderwijs een gelijkwaardige basis biedt aan de kinderen van de huidige en toekomstige generaties. Hier is nog een wereld te winnen. Bekijk de uitspraak.