De Week voor Toekomstige Generaties (Week TG) wordt sinds 2022 ten behoeve van beslissingen voor het welzijn van toekomstige generaties georganiseerd. We vierden in de Week voor Toekomstige Generaties wat we door het jaar heen doen voor hen die nog geboren moeten worden in 2050 of zelfs 2123. Hoe nemen we het welzijn van hen die nog geboren moeten worden mee in houdbare beslissingen? Zij hebben nog geen rechten of stem en vormen nog geen onderdeel van besluitvorming, verankerd en geborgd in wet- en regelgeving. Lees mee met de reflecties en geleerde lessen!
Participatieve beweging voor de generaties na ons
De toekomst ligt in onze handen, goede voorouders. Door ‘bottom-up’ te werken, beogen we systeemverandering in formele instituties op gemeentelijk en provinciaal niveau. Het probleem dat met dit project wordt aangekaart is dat er geen rekening wordt gehouden met het het belang en de rechten van toekomstige generaties in onze huidige lokale besluitvorming.
Tweede natuur in Toekomstdenken
Voor de editie in 2023 wilde het Lab Toekomstige Generaties (Lab TG) samen met het Ministerie van de Toekomst netwerk en The TurnClub een mooie campagne met een krachtige impuls voor het Toekomstdenken geven in het hele land. Doelstelling was om de stem en rechten van toekomstige generaties in 30+ initiatieven te laten klinken, door principes van onderop te organiseren, door vertrouwen en door participatief vermogen te creëren. Door vertrouwen en door participatief vermogen te creëren. In samenwerking met maatschappelijke organisaties en initiatiefnemers. Het Toekomstdenken wordt hierdoor beoogd een tweede natuur te worden in besluitvorming.
Toekomstige Generaties. Hoe … denk, praat, besluit, leer, voel jij erover?
Het kernconcept voor het project werd in de zomer voorbereid en uitgewerkt, in samenwerking met trainees bij het Lab Toekomstige Generaties. Er zijn voor dit doel hele leuke filmpjes door het LabTG gemaakt. Zowel bij de aankondiging van de campagne (begin september) als bij de opening tijdens de Nationale Ministerraad, alsook bij de start van de Week TG en de compilatie van de activiteiten voor- na en tijdens de Week TG. Hoe nemen we het welzijn van toekomstige generaties mee in besluiten? De agenda van alle initiatiefnemers werd door en voor de deelnemende ambassadeurs voor de toekomst ingericht. Kijk op de agenda voor het overzicht van de 30+ initiatieven die in de Week TG ontstaan zijn.
Grootste lessen voor de Week voor Toekomstige Generaties
1. Er is sprake van groeiend bereik: steeds meer burgers hebben door dat ze zelf ook wat kunnen doen. Iets dat niet per se activistisch is, maar je recht. Doordat de groep groter groeit, loopt de druk op en worden systemen herzien (missie, manieren van werken enz.).
2. Dit krachtige verhaal, taal en systeem voor Toekomstdenken blijkt essentieel om (samen opnieuw) te besluiten wat van waarde is en waar gezamenlijke grond is om naar lange termijn oplossingen te kijken. Om deze landelijke beweging verder te laten groeien en volwassen te maken is experimenteren nodig. Lange termijn denken, korte termijn doen.
3. Het blijkt geschikt en gewenst om met de lage- en midden overheid verder aan de slag te gaan in de missie voor de concrete verankering en borging van lange termijn wet- en regelgeving. Want, beleid(stromingen) en nabije medewerkers delen wel de missie en strategie in Brede Welvaart. Indien zij niet worden betrokken dreigt Toekomstdenken niet te bestendigen, mist het borgen en verankering in wet- en regelgeving.
4. Begin met en door de overheid zodat soft-space (informele deel van de samenleving) kan samenwerken met hard-space (formele machtsstructuren bijv. in de overheid).
5. Waardoor inwoners en beleidsmedewerkers elkaar in gezamenlijke grond kunnen gaan vinden voor een congruente (proces) houding- en inhoudelijke werkwijze voor lange termijn toekomstbeelden; agenda’s in lange termijn en besluiten voor korte termijn;
6. De mogelijkheden in Toekomstdenken mbt. principes en handvatten zullen hierbij op de werktafel gedeeld en uitgewerkt worden. Dit wordt gewaardeerd en is gewild. Middels Toekomstsessies waarin lange termijn denken met oog op Brede Welvaart helder wordt. In gemeenten is er behoefte aan praktische handvatten, op regionaal en provinciaal niveau is er behoefte aan verkennen van Toekomstdenken en betekenis in taak- en rol.
7. Er is meer aandacht voor beleid (nodig)! Door een gedeeld traject op elkaar te laten aansluiten en doorbouwen. Het ‘mag niet’ bij een event blijven in toekomstverkenningen en scenario’s, bij de opgaven in gemeenten en provincies tav. verankering en borging.
Kernconclusies
Kern conclusie 1: de intentie is om de Week TG te blijven organiseren. Het richt het de schijnwerpers op de juiste plaats, om het Toekomstdenken een krachtige en positieve impuls te geven.
De Week TG blijft daarbij een burgerbeweging. Voorwaarde is dat we hier financiën voor vinden, mogelijkerwijs bij Fonds Burgerbeweging.
Kern conclusie 2: omarm de Week TG als onderdeel van een groter landelijk (provinciaal en gemeentelijke) programma dat continu opbouwt door het jaar. Dit gaat uit van landelijke coalitievorming voor Toekomstdenken, in samenwerking met de laag- en midden overheid. Dit betekent in coalitie(vorming) en gedeeld eigenaarschap vanaf de start.
Wat we verder willen doen met deze lessen en inzichten
1. Er is steeds meer behoefte om verder te gaan met het Toekomstdenken. Gemeenten en provincies hebben meer en meer behoefte alsook vragen bij het verkennen en mogelijk maken van Toekomstdenken binnen hun taakstelling.
2. Zonder experiment, geen aanpassingen mogelijk in beleid en regelgeving. Van belang hierin is samen participatief leren (en regie houden) met de mensen waar het om gaat. Verken het Toekomstdenken in samenwerking, stap voor stap verder in regelgeving.
3. Gemeenten en provincies benaderen ons steeds meer in samenwerking voor het verkennen en mogelijk maken van Toekomstdenken in eigen missie en strategie. Dit is een volgende stap in onze strategie om in samenwerking verder vorm te geven.
4. De volgende stappen in een mogelijke volgende editie in de Week voor Toekomstige Generaties 2024 heeft daardoor idealiter de intentie van gedeeld eigenaarschap voor actoren van een systeem van lage (gemeenten) en midden overheden (provincies).
5. De belangen voor het welzijn van de toekomst ‘moeten zwaarder gaan wegen’ dan het heden. Om over het heden heen te kunnen verkennen naar het welzijn van de toekomst. Op thema’s zoals: bestuur, landbouw, economie en welzijn. Daarom is er wezenlijke aandacht voor implementatie nodig mbt. breder beleid- alsook verankering in wet- en regelgeving. Hoe goede afwegingen te maken in opgaven? Bijv. Iedereen is voor gelijke kansen, hoe ziet beleid er uit? Hoe weeg je beleid af, hoe maak je de nodige afwegingen?
Hoe verder met het wenkende toekomstperspectief?
Wil je verder aan de slag met Toekomstdenken? De praktische tools in Toekomstdenken staan online met handleidingen voor verankering en borging van het welzijn voor toekomstige generaties.
Ieder die dit langetermijndenken wil verkennen kan hier heel goed mee verder. Toekomstdenken kan van grote waarde zijn voor iedere dag en op elk thema, want dit denken is erg krachtig en tijdloos. Het LabTG helpt je graag verder op weg. Kijk mee!
Toekomstdenken is van grote waarde om een wenkend toekomstperspectief te creëren. Bij het borgen van de mooist mogelijke toekomst in wet- en regelgevingen en voor invulling van toekomstverkenningen en contextuele scenario-ontwikkelingen met oog op de toekomst voor generaties na ons.