Van 6 tot en met 8 december 2020 vond online plaats: The International Symposium on Water, Ecology and Environment (ISWEE). De jaarlijkse conferentie werd dit jaar georganiseerd door Beijing Jiaotong University in Beijing in China. Wetenschappers van over de hele wereld gaven presentaties over hun studies die verband houden met het thema van de conferentie. Deelnemers kwamen uit alle delen van de wereld, waaronder China, Japan, de Verenigde Staten, Spanje, Denemarken, Zweden en Chili.
Rechtspersoonlijkheid voor de Waddenzee
Prof. Tineke Lambooy was uitgenodigd om te spreken over het onderzoek dat zij met het Lab voor Toekomstige Generaties doet inzake de vraag of de Waddenzee rechtspersoonlijkheid zou moeten krijgen om deze in goede staat te bewaren voor toekomstige generaties. Rechtspersoonlijkheid wil zeggen dat het natuurgebied (of iets anders) een zelfstandige juridische positie krijgt, net als een mens, een BV, een gemeente of een waterschap. Zie de eerste uitspraak van de Waarnemend Ombudspersoon voor Toekomstige Generaties en het aansluitende artikel.
Rechtspersoonlijkheid voor rivieren – goede voorbeelden
Tineke Lambooy heeft de uitnodiging aanvaard maar heeft het onderwerp van haar studie voor deze conferentie iets aangepast. Samen met drs. Miranda Willems van het Lab heeft zij voorbeelden gezocht van rivieren die reeds eigen rechten (rechtspersoonlijkheid) hebben gekregen en die in de buurt liggen van China, omdat vanuit daar de conferentie ‘plaatsvond’. De rivieren zijn gevonden in drie landen: India, Bangladesh en Nieuw-Zeeland. Dit zijn overigens niet de enige natuurgebieden of rivieren die de afgelopen jaren rechten hebben gekregen. Wereldwijd kunnen we een trend constateren: inmiddels zijn er 369 initiatieven gelanceerd om rechten aan natuur te geven en daarvan is het grootste gedeelte geslaagd. Recentelijk zijn ook initiatieven gelanceerd om aan de Maas, de Seine en de Rhône in Europa rechtspersoonlijkheid te geven.
Transformatieve sociale verandering
De nieuwe studie door Miranda Willems en Tineke Lambooy is opgezet vanuit het perspectief van transformatieve sociale verandering die ontstaat bij het geven van rechten aan de natuur. Immers, de grootste uitdaging van de 21e eeuw is de heroverweging van onze rol en positie als mens in de natuur. Gezien de diverse voorbeelden van de diverse landen, is de mens leidend in het opkomen voor het bestaan van de natuur. De voorbeelden van drie rivieren laten zien dat de lokale gemeenschappen opkwamen voor hun rivieren, hetgeen uiteindelijk uitmondde in zelfstandige rechten van die rivieren. Die rechten worden uitgeoefend door speciaal aangewezen of opgerichte ‘river boards’. Duidelijk wordt dat de wereldbeelden hier aan het wijzigen zijn: men ziet het belang van het bestaan en behoud van de rivier. De motivatie verschilt per geval. In Nieuw Zeeland ziet men de rivier als onderdeel van een groter geheel aan religieuze, spirituele of ecologische ideeën. In India waren de zorgen groot over de vervuiling van de heilige rivier de Ganges. En in Bangladesh was de rivier de Turag geheel aan het verdwijnen doordat bedrijven op illegale wijze zand in de rivier stortten en fabrieken er op gingen bouwen. In alle drie de gevallen leidde lokale actie tot het uiteindelijk geven van rechtspersoonlijkheid van de rivieren.
Wat is er nodig?
Wat blijkt is dat het nu nodig is dat de natuur een eigen stem krijgt, dat wil zeggen een eigen representatie en een stoel aan de tafel bij beleidsmakers en beslissingnemers. In Nederland en ook elders. Er ontstaan door de beweging ‘Harmony with Nature’ nieuwe bestuurssystemen die normen, overtuigingen en acties systemisch veranderen voor toekomstige generaties. In het artikel kun je het verder lezen. Nu is het moment om die verandering in de menselijk mindset door te zetten om bij te dragen aan de mooist mogelijke toekomst. Een toekomst waarin flora, fauna en ecosystemen kunnen bestaan, groeien en floreren.
Het onderzoek van het Lab luidt: “New governance ways aimed at protecting nature for future generations: The cases of Bangladesh, India and New Zealand: granting legal personhood to rivers”. Lees binnenkort hier het paper dat wordt opgenomen in de Conference Proceedings. Door deel te nemen aan dit congres, bereikt het Lab mensen wereldwijd met onze ideeën: hoe geven wij de mooist mogelijke toekomst vorm voor onszelf en toekomstige generaties? Lees het artikel over dit onderzoek.
Next steps
Samen met wetenschappers uit Italië (Alex Putzer) en de universiteiten van Tilburg (Anne de Vries) en Amsterdam (Laura Burger) wordt nu verder gewerkt door Lab kernteamleden aan een wetenschappelijk artikel over het thema hoe wij als mens weer in harmonie met natuur kunnen komen; en wat de voorbeelden uit Nieuw Zeeland, India en Bangladesh ons leren. Zo draagt het Lab bij aan de mooist mogelijke toekomst voor onszelf en toekomstige generaties.