Het doel van het Lab Toekomstige Generaties is om in 2050 de belangen van toekomstige generaties zodanig in de samenleving verankerd te hebben, dat iedereen in onze samenleving deze belangenbehartiging als normaal en urgent beschouwt. Om deze belangenbehartiging aan te zwengelen heeft het Lab Toekomstige Generaties alvast een ‘Waarnemend Ombudspersoon Toekomstige Generaties’ aangewezen: Jan van de Venis. Wij noemen deze Ombudspersoon ‘waarnemend’, omdat zijn positie (nog) niet formeel is geïnstitutionaliseerd in Nederland.
Het streven van het Lab gaat echter verder. Het Lab heeft een ‘loket’ geopend voor burgers en vertegenwoordigers van organisaties om situaties die nadelig kunnen uitpakken voor toekomstige generaties te melden. Het gaat dus om misstanden, zorgen, meldingen en urgente vragen (gezamenlijk te noemen: kwesties). Het Lab en de Waarnemend Ombudspersoon gaat dan onderzoek uitvoeren en zorgt voor agenderingsmomenten. Dat kan zijn bij polirtieke vertegenwoordigers, ambtenaren, bedrijven en maatschappelijke organisaties zoals universiteiten en NGOs. In belangrijke kwesties zal de Waarnemend Ombudspersoon een publieke uitspraak doen.
De Waarnemend Ombudspersoon baseert zich op een wettelijke en moreel ethische kader. De term toekomstige generaties komt slechts sporadisch voor in Nederlandse wetgeving. Dat betekent niet dat hun belangen niet zijn verwoord. Wettelijke bepalingen, internationale verdragen, uitleg daarvan, overige wet- en regelgeving, ongeschreven normen en jurisprudentie bieden meer dan genoeg mandaat voor de Ombudspersoon om zich op te baseren.
In het document Waarnemen en Agenderen leest u meer over de kaders.